Ο βιολογικός σολομός (μπορεί να το δούμε γραμμένο και “σολωμός”) είναι ένα ψάρι που προτιμά τις χαμηλές θερμοκρασίες, οπότε ζει κυρίως στις βόρειες θάλασσες. Υπάρχουν διάφορα είδη σολομού και θα τους συναντήσουμε και στον Ατλαντικό και στον Ειρηνικό ωκεανό. Οι κυριότερες χώρες παραγωγής του είναι ο Καναδάς, η Νορβηγία και η Χιλή.
Γεννιέται σε γλυκά, κρύα νερά όπου και ζει για κάποιο διάστημα και στη συνέχεια μεταναστεύει στα κρύα νερά των ωκεανών, όπου παραμένει για μερικά χρόνια ακόμα, μέχρι να ενηλικιωθεί. Η κυρίως τροφή του είναι σαρδέλες, ρέγγες και καλαμάρια. Με την ενηλικίωσή του, ο σολομός σταματά να τρέφεται και επιστρέφει στα γλυκά νερά από όπου και ξεκίνησε. Εκεί τα θηλυκά ψάρια εναποθέτουν τα αυγά τους σε τρύπες στο βυθό (τις οποίες έχουν ανοίξει με την ουρά τους) και τα αρσενικά τα γονιμοποιούν και τα καλύπτουν. Στο στάδιο αυτό, τα περισσότερα ψάρια πεθαίνουν, ενώ υπάρχουν και μερικά που επιστρέφουν στον ωκεανό. Έτσι κλείνει ο κύκλος ζωής της μιας γενιάς και αρχίζει ο κύκλος της επόμενης.
Η διάρκεια ζωής του σολομού, ανάλογα με το είδος του, μπορεί να είναι από δύο έως έξι χρόνια. Στο Ατλαντικό, γηγενές είναι ένα μόνο είδος σολομού, με την επίσημη ονομασία Salmo salar, ενώ στον Ειρηνικό θα συναντήσουμε αρκετά είδη, όπως τον βασιλικό σολομό (chinook), τον κόκκινο (sockeye), τον ασημένιο (coho), τον ροζ και αυτόν που αποκαλείται chum.
Το κάθε είδος σολομού διαφέρει ως προς το χρώμα του, την υφή του και την περιεκτικότητά του σε ω-3 λιπαρά οξέα. Για τον λόγο αυτόν έχει και διαφορετικές χρήσεις, όπως για πώληση στα ιχθυοπωλεία, για να γίνει καπνιστός ή μαρινάτος, για κονσερβοποίηση ή για συμπλήρωμα σε ζωοτροφές.
Ο σολομός είναι ένα ψάρι που θεωρείται γκουρμέ. Μέχρι πρόσφατα ήταν μία λιχουδιά που μπορούσαν να την απολαύσουν μόνο λίγοι, μιας και η τιμή του ήταν αρκετά υψηλή. Όμως, τα τελευταία χρόνια, και μάλιστα από το 1980 και μετά, με την ανάπτυξη της ιχθυοκαλλιέργειας, ο σολομός έγινε πιο φθηνός, μιας και με την αύξηση της παραγωγής έπεσε και η τιμή του. Εξακολουθεί βέβαια να θεωρείται μία γκουρμέ λιχουδιά, αλλά είναι πλέον προσιτός σε πολύ περισσότερο κόσμο που μπορεί να απολαμβάνει τα οφέλη που έχει να προσφέρει αυτό το καταπληκτικό ψάρι.
Ο σολομός είναι ένα ψάρι διάσημο για τα ω-3 λιπαρά οξέα που περιέχει. Αυτό όμως που ίσως δεν ξέρατε, είναι ότι στην πραγματικότητα τον σολομό μπορούμε να τον χαρακτηρίσουμε σαν μία διατροφική “βόμβα”. Ας δούμε γιατί.
Καταρχήν είναι μία εκπληκτική πηγή βιταμίνης Β12. Από 100 μόνο γραμμάρια σολομού θα πάρουμε γύρω στο 210% της Συνιστώμενης Ημερήσιας Ποσότητας! Είναι επίσης μία εξαιρετική πηγή βιταμίνης D και σεληνίου. Ακόμα, από τον σολομό θα πάρουμε βιταμίνη Β3, ω-3 λιπαρά οξέα (όπως όλοι γνωρίζουμε), πρωτεΐνες, φώσφορο και βιταμίνη Β6 σε αρκετά καλές ποσότητες. Σε ικανοποιητικά επίπεδα είναι και το ιώδιο, η χολίνη, το παντοθενικό οξύ (βιταμίνη Β5) και η βιοτίνη (βιταμίνη Β7) που μπορούμε να πάρουμε από τον σολομό. Φυσικά, θα βρούμε και άλλες βιταμίνες, μέταλλα και θρεπτικά συστατικά, όπως βιταμίνη Α, ασβέστιο, σίδηρο, κάλιο, νάτριο και άλλα, όμως σε πολύ μικρότερες ποσότητες.
Δυστυχώς η μόλυνση των θαλασσών έχει επηρεάσει αρνητικά αυτό το τόσο νόστιμο και ωφέλιμο ψάρι. Μαζί με τα πολύτιμα για τον οργανισμό μας μέταλλα, ο “άγριος” σολομός (αυτός που μεγαλώνει ελεύθερος στου ωκεανούς) κουβαλάει και μερικά από τα λεγόμενα βαρέα μέταλλα, όπως ο υδράργυρος, που όχι μόνο δεν είναι ωφέλιμο στοιχείο, αλλά είναι τοξικός και προκαλεί ποικίλα προβλήματα στο οργανισμό.
Τα καλά νέα είναι ότι η αλιεία των “άγριων” σολομών είναι πολύ περιορισμένη. Τα περισσότερα ψάρια προέρχονται από ιχθυοκαλλιέργειες, που είναι περιβάλλοντα ελεγχόμενα. Ειδικά στις βιολογικές ιχθυοκαλλιέργειες, οι τροφές είναι προσεγμένες, ελεύθερες από μεταλλαγμένα συστατικά και μελετημένες για να ταιριάζουν με τη φυσική διατροφή του κάθε είδους σολομού. Ο χώρος που μεγαλώνουν είναι άνετος και σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει συνωστισμός και το περιβάλλον ελεγχόμενο ώστε το νερό να είναι πάντα καθαρό και ελεύθερο ρύπων. Έτσι, έχουμε ψάρια χωρίς βαρέα μέταλλα και με κρέας που περιέχει περισσότερα ω-3 λιπαρά οξέα, μιας και οι σολομοί ιχθυοτροφείου δεν τα καίνε για να κυνηγήσουν την τροφή τους.
Ο βιολογικός σολομός, που όπως είπαμε δεν περιέχει βαρέα μέταλλα, αλλά αντιθέτως περιέχει μεγαλύτερες ποσότητες ω-3 λιπαρών οξέων, έχει πολλά να μας προσφέρει.
Τα ω-3 λιπαρά οξέα που προσλαμβάνουμε από τον βιολογικό σολομό έχουν ευεργετική επίδραση στην λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος. Με τη βοήθειά τους ρυθμίζονται τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Η LDL (γνωστή ως κακή) χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, ενώ αυξάνεται η HDL (γνωστή και ως καλή) χοληστερίνη. Έτσι οι αρτηρίες παραμένουν καθαρές και υγιείς και το αίμα κυκλοφορεί ελεύθερα στον οργανισμό. Με τον τρόπο αυτόν μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος καρδιακών προβλημάτων και εγκεφαλικών επεισοδίων.
Η ευεργετική δράση των ω-3 λιπαρών οξέων δεν σταματά εδώ. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα ω-3 λιπαρά οξέα βοηθούν και στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου. Πιο συγκεκριμένα, η τακτική πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων βοηθάει στη σκέψη και τη συγκέντρωση, μειώνει τον κίνδυνο κατάθλιψης και εχθρότητας στους εφήβους και βοηθά στη διατήρηση της καλής γνωστικής λειτουργίας στους ηλικιωμένους. Κάποιες μελέτες δείχνουν άμεση συσχέτιση των ω-3 λιπαρών οξέων με το IQ.
Κάποιες άλλες μελέτες έχουν δείξει μία ακόμα ευεργετική επίδραση των ω-3 λιπαρών οξέων που περιέχει ο βιολογικός σολομός: την προστασία των αρθρώσεων από φλεγμονές και πιο ειδικά την προστασία του χόνδρου των αρθρώσεων.
Οφέλη από τα ω-3 λιπαρά οξέα του βιολογικού σολομού έχουμε και στην όραση. Έχει βρεθεί ότι τακτική πρόσληψη αυτών των λιπαρών βοηθούν στην πρόληψη της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας και έχουν ευεργετική επίδραση σε περιπτώσεις χρόνιας ξηροφθαλμίας.
Τέλος, η τακτική πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων (που περιέχει ο βιολογικός σολομός), έχει συσχετιστεί με τη μείωση του κινδύνου από κάποιους τύπος καρκίνου, όπως του προστάτη, και του μαστού και του παχέος εντέρου.
Και κάτι τελευταίο για να κλείσουμε το θέμα με τα ω-3 λιπαρά οξέα. Ο σολομός είναι ένα παχύ ψάρι με αρκετές θερμίδες, όμως η κατανάλωσή του είναι ιδανική και για δίαιτα, αφού το πάχος αυτό, που δεν είναι τίποτα περισσότερο από τα ευεργετικά ω-3 λιπαρά, τον κάνει πολύ χορταστικό και επιπλέον, δεν προσθέτει βάρος.
Όμως, από το σολομό θα πάρουμε και άλλα θρεπτικά συστατικά όπως το σελήνιο. Το σελήνιο είναι ένα μέταλλο που βρίσκεται σε πολύ καλές ποσότητες στον σολομό. Τα 100 γραμμάρια σολομού θα μας δώσουν περίπου το 60% της Συνιστώμενης Ημερήσιας Ποσότητας. Έχει βρεθεί ότι το σελήνιο βοηθά στη μείωση των φλεγμονών των αρθρώσεων και στη μείωση του κινδύνου προσβολής από κάποιες μορφές καρκίνου, όπως του παχέος εντέρου. Επίσης, το σελήνιο είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, που βοηθά στην προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος.
Τα οφέλη που έχει να προσφέρει ο βιολογικός σολομός δεν σταματούν εδώ. Όπως είδαμε παραπάνω, ο σολομός είναι ιδιαίτερα πλούσιος σε βιταμίνη Β12. Η Β12 είναι μία από τις βιταμίνες που προσλαμβάνονται από τις τροφές, μιας και δεν την συνθέτει ο οργανισμός. Με τη βοήθειά της παράγονται τα ερυθρά αιμοσφαίρια, δημιουργείται το DNA και ο οργανισμός χτίζει το ανοσοποιητικό και το νευρικό σύστημα. Η έλλειψή της προκαλεί πολλά προβλήματα με κυριότερα συμπτώματα την κόπωση, την αδυναμία, τις συχνές κράμπες και μουδιάσματα, την αδύναμη μνήμη, το χλωμό δέρμα, την αλλαγή στο χρώμα και την υφή της γλώσσας, την πεσμένη διάθεση και την αδύναμη όραση.
Κατεψυγμένο βιολογικό σολομό θα βρούμε στα καταστήματα βιολογικών προϊόντων, όπου και πωλείται συσκευασμένος. Εκεί θα βρούμε και συσκευασίες με καπνιστό σολομό. Φρέσκο ή κατεψυγμένο βιολογικό σολομό θα βρούμε και σε ορισμένα ιχθυοπωλεία, όμως αν θέλουμε να προμηθευτούμε από εκεί βιολογικό σολομό, καλό θα είναι να γνωρίζουμε τον ιχθυοπώλη και να τον εμπιστευόμαστε, μιας και είναι αρκετά εύκολο να μας προμηθεύσει συμβατικής καλλιέργειας.
Η τιμή του βιολογικού σολομού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ένας από τους βασικούς παράγοντες είναι η προέλευσή του. Σε διαφορετική τιμή θα βρούμε να πωλείται ο σολομός Ατλαντικού, που προέρχεται από τη Νορβηγία, τη Σκοτία ή την Ιρλανδία και διαφορετικη τιμή του Ειρηνικού, που οι κυριότερες χώρες παραγωγής είναι ο Καναδάς και η Χιλή. Ένας δεύτερος παράγοντας είναι το είδος του σολομού. Όπως έχουμε πει, υπάρχουν αρκετά είδη σολομού και το καθένα έχει και διαφορετική τιμή. Ένας ακόμα παράγοντας είναι και αν ο σολομός είναι φρέσκος (συσκευασμένος ή όχι), κατεψυγμένος ή καπνιστός.
Σε γενικές γραμμές πάντως, ο βιολογικός σολομός, σε οποιαδήποτε μορφή του, αν και δεν είναι ιδιαίτερα φθηνός, είναι αρκετά προσιτός.
Φρέσκο βιολογικό σολομό θα βρούμε, όπως είπαμε, σε ιχθυοπωλεία. Τα ολόκληρα ψάρια πρέπει να είναι θαμμένα στον πάγο από όπου και θα εξέχει μόνο το κεφάλι τους, ενώ τα φιλέτα και οι φέτες πρέπει να είναι τοποθετημένες πάνω στον πάγο.
Ο φρέσκος σολομός είναι εύκολα αναγνωρίσιμος από τη μυρωδιά του. Αν η μυρωδιά αυτή δεν είναι καλή, σημαίνει ότι το ψάρι μπορεί να έχει αλλοιωθεί.
Ο σολομός (όπως και όλα τα ψάρια) είναι ευαίσθητος στη θερμοκρασία. Ο καλύτερος τρόπος συντήρησής του είναι στο χαμηλότερο ράφι του ψυγείου καλά τυλιγμένος, μέσα σε ένα ταψί με πάγο. Ο πάγος θα πρέπει να ανανεώνεται δύο φορές την ημέρα. Αυτό θα δώσει στον σολομό την αρκετά χαμηλή θερμοκρασία που χρειάζεται για να διατηρηθεί φρέσκος μέχρι και τέσσερεις μέρες.
Για μεγαλύτερη διάρκεια αποθήκευσης, μπορείτε να τυλίξετε καλά τον σολομό μέσα σε πλαστικό και να τον τοποθετήστε στην κατάψυξη. Έτσι μπορεί να διατηρηθεί μέχρι και τρεις εβδομάδες.
Στο διαδίκτυο θα βρείτε πολλές συνταγές και ιδέες για το πώς να μαγειρέψετε τον σολομό. Οι ιδανικές συνταγές είναι αυτές που βοηθούν το ψάρι να κρατήσει την υγρασία του. Χρειάζεται μόνο λίγη προσοχή στους χρόνους μαγειρέματος, καθώς εύκολα ο σολομός θα ψηθεί περισσότερο από όσο χρειάζεται και θα στεγνώσει.
Αν θέλετε να ψήσετε τον σολομό στη σχάρα, φροντίστε να μην υπάρχει φλόγα από κάτω και προσέξτε ιδιαίτερα να μην καεί. Η καύση καταστρέφει τα θρεπτικά συστατικά του σολομού και επιπλέον δημιουργεί ελεύθερες ρίζες, που μπορούν να βλάψουν την υγεία μας. Αν όμως προσέξετε λίγο το ψήσιμο, το αποτέλεσμα είναι εκπληκτικό.
Φρέσκος ή κατεψυγμένος, καπνιστός ή από κονσέρβα, ο σολομός είναι ένα πολύ νόστιμο ψάρι με εκπληκτικά οφέλη στην υγεία μας. Βρείτε τον τρόπο μαγειρέματος που σας ταιριάζει και φροντίστε να τον απολαμβάνετε όσο πιο συχνά μπορείτε.
© 2010-2024 Viologika.gr
Ηλεκτρονικός οδηγός βιολογικών προϊόντων
Όροι χρήσης | Άδεια χρήσης υλικού
