Η χώρα με την μεγαλύτερη παραγωγή σε βιολογικές μπανάνες είναι η Δομινικανή Δημοκρατία. Παράγει σταθερά τουλάχιστον το 56% της παγκόσμιας παραγωγής βιολογικής μπανάνας.
Η μπανανιά είναι ένα υπέροχο τροπικό φυτό και όχι δέντρο παρά τον εμφανή «κορμό» του. Ευδοκιμεί σε θερμά και υγρά κλίματα. Μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 8 μέτρα σε ύψος και οι καρποί του (οι μπανάνες) βγαίνουν σε συστάδες (και όχι μεμονωμένες) που μπορεί να περιέχουν μέχρι και 25 φρούτα.
Τα φύλλα του φυτού είναι τεράστια και πεπλατυσμένα και μπορούν άνετα να φτάσουν τα 2,5μ σε μήκος. Είναι αδιάβροχα και γι’ αυτό χρησιμοποιούνται πολλές φορές σαν πιάτα ή αντί για χαρτί ψησίματος.
Η μπανάνα (ο καρπός) όταν είναι ώριμη είναι κίτρινου χρώματος και έχει σαρκώδη και ινώδη υφή. Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες ειδών μπανάνας: οι μπανάνες επιδόρπιο και οι μπανάνες φαγητού (plantains). Οι πρώτες είναι μικρές σχετικά σε μέγεθος και γλυκές και μπορούν να καταναλωθούν ωμές, ενώ οι δεύτερες είναι μεγαλύτερες, άγλυκες και περιέχουν περισσότερο άμυλο. Δεν τρώγονται ωμές και γι’ αυτό συνήθως τηγανίζονται. Μπορούν να συνοδεύσουν κρεατικά, πουλερικά και ρύζι, κάτι που είναι πολύ συνηθισμένο στις χώρες της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής.
Στην Ελλάδα δεν θα βρούμε μπανάνες φαγητού. Για τον λόγο αυτόν, στο παρόν άρθρο θα ασχοληθούμε αποκλειστικά με τις γλυκές μπανάνες που όλοι γνωρίζουμε.
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες γλυκιάς μπανάνας. Ανάλογα με την ποικιλία, η κάθε μπανάνα μπορεί να ζυγίζει από 50 ως και 150 γραμμάρια. Είναι πλούσια σε βιταμίνη Β6 και βιταμίνη C, σε μαγνήσιο και κάλιο. Είναι επίσης πλούσια σε υδατάνθρακες και έχει αρκετά υψηλή θερμιδική αξία.
Στην Ελλάδα η μπανάνα καλλιεργείται στα νοτιότερα μέρη και γι’ αυτό θα βρούμε, σε διάφορες ποικιλίες, στη νότια Πελοπόννησο και στην Κρήτη. Όμως, δύσκολα θα βρούμε εγχώριες βιολογικές μπανάνες στην Ελληνική αγορά.
Η μπανανιά είναι τροπικό φυτό που χρειάζεται υγρασία και ζέστη για να ευδοκιμήσει. Έτσι, μπανανιές θα βρούμε να καλλιεργούνται στην τροπική ζώνη. Στο Καμερούν ανακαλύφθηκαν πρόσφατα φυτόλιθοι μπανάνας, που η χρονολόγησή τους πηγαίνει πίσω στην πρώτη χιλιετία π.Χ. Επίσης, γλωσσολογικές μαρτυρίες μας δείχνουν ότι εκείνη την εποχή περίπου οι μπανάνες ήταν γνωστές και στην Μαδαγασκάρη. Πιστεύεται ότι μπανάνες πρωτο-καλλιεργήθηκαν στην Παπούα Νέα Γουινέα.
Στην Ελλάδα το φυτό της μπανάνας ήρθε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1920 στη Κρήτη. Ένας μοναχός που επέστρεψε από από τους Αγίους Τόπους φύτεψε μερικές μπανανιές στο μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου στην περιοχή της Άρβης. Οι ντόπιοι βλέποντας για πρώτη φορά αυτά τα εξωτικά φυτά, τα χρησιμοποιούσαν αποκλειστικά για να διακοσμήσουν τις αυλές τους. Κανένας όμως δεν δοκίμαζε τους καρπούς. Αρκετά χρόνια αργότερα, ένας γιατρός που βρέθηκε στην περιοχή και έτυχε να γνωρίζει αυτό το φρούτο, δοκίμασε και αγόρασε μερικές μπανάνες. Έτσι, στις αρχές της δεκαετίας του 1930, άρχισαν οι πρώτες καλλιέργειες στην Κρήτη και ξεκίνησε η μεταφορά των φρούτων στο Ηράκλειο Κρήτης και στην Αθήνα.
Μία δεκαετία αργότερα, η καλλιέργεια επεκτάθηκε στα Μάλια και δέκα χρόνια μετά από αυτό οι Κρητικοί μαθαίνουν την μπανάνα σαν φρούτο. Από τότε η καλλιέργεια της μπανανιάς επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Κρήτη, με τα καλλιεργήσιμα στρέμματα να φτάνουν τα 7.500 και η παραγωγή τους 20.000 με 30.000 τόνους τον χρόνο. Μετά από διαμαρτυρίες των μπανανοπαραγωγών και για τη προώθηση της ντόπιας παραγωγής, το 1981 απαγορεύεται η εισαγωγή μπανανών, αλλά το 1989 αυτή η απαγόρευση καταργείται. Όμως, παρά τις προσπάθειες για την προώθηση της ντόπιας μπανάνας, ο κόσμος εξακολουθεί να προτιμά τις εισαγόμενες και γι’ αυτό πολλοί παραγωγοί άλλαξαν καλλιέργεια. Το 1990 ιδρύεται ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Κοινής Πώλησης Μπανάνας και αμέσως μετά εντάσσεται η Κρητική μπανάνα στα Ευρωπαϊκά Πρότυπα.
Σήμερα στην Κρήτη θα βρούμε να καλλιεργούνται περίπου 750 στρέμματα και η παραγωγή δεν ξεπερνά τους 4.000 τόνους ετησίως. Οι ποικιλίες που καλλιεργούνται είναι οι Dwarf Cavendish και Giant Cavendish, η Grande Naine και η Williams με την Giant Cavendish να είναι η επικρατέστερη. Οι κρητικές μπανάνες είναι μικρότερες σε μέγεθος, αλλά είναι πίο εύγευστες και πολύ αρωματικές.
Άλλες περιοχές της Ελλάδας ευνοϊκές για την καλλιέργεια της μπανανιάς είναι τα Δωδεκάνησα, οι Κυκλάδες και κάποιες περιοχές της νότιας Πελοποννήσου.
Η μπανάνα φημίζεται για την περιεκτικότητά της σε κάλιο. Μία μπανάνα μέτριου μεγέθους μπορεί να καλύψει το 10% της ημερήσιας ανάγκης μας σε κάλιο. Όμως τα οφέλη της μπανάνας δεν σταματούν εδώ. Οι βιταμίνες Β6 και C που περιέχει μπορούν να καλύψουν 18% και 15% της ημερήσιας ανάγκης μας αντίστοιχα.
Στις μπανάνες θα βρούμε και μέταλλα όπως μαγνήσιο και χαλκό. Η περιεκτικότητα της μπανάνας σε αυτά τα μέταλλα μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα υψηλή, αλλά συμβάλλουν σημαντικά στην διατήρηση της καλής υγείας και σωστής λειτουργίας του οργανισμού.
Τέλος, οι μπανάνες είναι πλούσιες σε διαιτητικές ίνες. Οι διαιτητικές ίνες είναι υπεύθυνες για την καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος και βοηθούν στην ομαλή απορρόφηση της γλυκόζης.
Τα ποσοστά των θρεπτικών συστατικών που περιέχει μία μπανάνα μπορεί να μην είναι και τόσο εντυπωσιακά, αλλά αν αναλογιστούμε ότι μία σωστή διατροφή είναι πλούσια σε βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και άλλα απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό στοιχεία, οι μπανάνες προσφέρουν ένα επιπλέον γευστικό συμπλήρωμα.
Οι βιολογικές μπανάνες έχουν πολλά να προσφέρουν στην υγεία μας, αφού είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά απαραίτητα για την καλή λειτουργία του οργανισμού μας. Οι βιολογικές μπανάνες έχουν το επιπλέον πλεονέκτημα να μην περιέχουν κανενός είδους χημικό, με αποτέλεσμα να είναι και πιο θρεπτικές.
Είναι γνωστό ότι η αρτηριακή πίεση συνδέεται άμεσα με την πρόσληψη νατρίου, το οποίο βοηθά στην αύξησή της. Αυτό όμως που μπορεί να μην γνωρίζει πολύς κόσμος, είναι ότι το κάλιο παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην μείωση της αρτηριακής πίεσης. Έτσι, η πρόσληψη καλίου βοηθά στην ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης με αποτέλεσμα την καλύτερη και αποτελεσματικότερη λειτουργία της καρδιάς.
Το Imperial College του Λονδίνου, μετά από μία μελέτη που έκανε γύρω από τα οφέλη της μπανάνας στην υγεία των παιδιών, διαπίστωσε ότι η κατανάλωση μιας μπανάνας την ημέρα μείωνε κατά 34% την πιθανότητα ανάπτυξης άσθματος.
Τα οφέλη της βιταμίνης C στον οργανισμό είναι πολλαπλά. Εκτός από την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, εμποδίζει και τον σχηματισμό ελευθέρων ριζών. Έτσι, η πρόσληψή της μαζί με τις φυτικές ίνες που περιέχουν οι μπανάνες μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως του παχέος εντέρου. Επίσης, έχει βρεθεί ότι όταν τα παιδιά κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους καταναλώνουν μπανάνες και πορτοκάλια έχουν πολύ μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν λευχαιμία παιδικής ηλικίας.
Η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης που αναφέραμε ήδη, είναι μόνο ένα από τα οφέλη που προσφέρει το κάλιο. Έχει βρεθεί ότι μειώνει τις πιθανότητες εγκεφαλικών επεισοδίων και τον σχηματισμό πετρών στα νεφρά. Ακόμα, προστατεύει από την απώλεια μυϊκής μάζας και τη μείωση της οστικής πυκνότητας που συχνά έρχονται με την ηλικία.
Οι μπανάνες, με τις φυτικές ίνες που περιέχουν, βοηθούν στην καλή λειτουργία και υγεία του πεπτικού συστήματος. Συστήνονται επίσης και για την καταπολέμηση της διάρροιας. Μπορούν να βοηθήσουν στην αναπλήρωση των ηλεκτρολυτών που χάνει ο οργανισμός και να αποκαταστήσουν την κανονική λειτουργία του εντέρου. Μάλιστα, υπάρχει και η δίαιτα BRAT (Bananas, Rice, Applesauce και Toast) που δημιουργήθηκε για την αντιμετώπιση πεπτικών προβλημάτων. Η δίαιτα αυτή θεωρείται σήμερα ξεπερασμένη και πολλές φορές επικίνδυνη, αφού περιορίζει την πρόσληψη πολλών θρεπτικών ουσιών όπως βιταμίνες, μέταλλα, πρωτεΐνες, λίπη και θερμίδες και έτσι είναι χαμηλή και σε θρεπτικά συστατικά και σε ενέργεια. Γι’ αυτό αντενδείκνυται για παιδιά, εγκύους και γενικά ανθρώπους που χρειάζονται αρκετή ενέργεια κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Οι φυτικές ίνες που περιέχουν οι βιολογικές μπανάνες είναι πολύ σημαντικές όχι μόνο για την υγεία του πεπτικού συστήματος, αλλά και στην ρύθμιση του ζαχάρου στο αίμα. Η πρόσληψη φυτικών ινών βοηθούν στην σταδιακή διάσπαση των γλυκαντικών ουσιών με αποτέλεσμα την αποτελεσματικότερη παραγωγή και δράση της ινσουλίνης. Θα πρέπει, όμως παρ’ όλα αυτά, να είμαστε συντηρητικοί στην κατανάλωσή της μπανάνας, γιατί εξακολουθούν να περιέχουν μεγαλύτερα ποσοστά ζάχαρης από τα περισσότερα φρούτα. Έτσι, ο κανόνας «παν μέτρον άριστον» σε αυτήν την περίπτωση καλό είναι να τον ακολουθούμε αν θέλουμε να αποκομίσουμε τα μέγιστα από τα οφέλη που έχει να μας προσφέρει αυτό το γλυκό φρούτο.
Στις μπανάνες θα βρούμε επίσης και τρυπτοφάνη. Η τρυπτοφάνη είναι ένα αμινοξύ που συμβάλλει στην καλή λειτουργία της μνήμης και ταυτόχρονα ενισχύει την καλή διάθεση.
Τέλος, το κάλιο που προσφέρουν οι βιολογικές μπανάνες βοηθά στην διατήρηση της καλής υγείας και αποτελεσματικής λειτουργίας του οργανισμού σε πολλά επίπεδα. Βοηθά στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από τα κύτταρα και στην ταυτόχρονη αποβολή των απορριμμάτων. Επίσης βοηθά το σώμα να διατηρεί τις σωστές ποσότητες υγρών που χρειάζεται. Ακόμα, το κάλιο είναι σημαντικό για τη σωστή και αποτελεσματική λειτουργία των μυών και των νευρικών κυττάρων και την επικοινωνία τους με τον εγκέφαλο. Τέλος, το κάλιο συνδέεται άμεσα και με την καλή λειτουργία των νεφρών και με την πρόσληψή του μπορεί να μειωθεί σημαντικά ο κίνδυνος δημιουργίας πετρών στα νεφρά.
Η μπανάνα είναι ένα φρούτο που τρώγεται κυρίως ωμό. Στην μαγειρική δεν θα συναντήσουμε συνταγές με μπανάνες. Αντίθετα, υπάρχει μία πληθώρα συνταγών ζαχαροπλαστικής και το ίντερνετ μπορεί να μας δώσει πολλές ιδέες για γλυκά που περιλαμβάνουν το νόστιμο αυτό φρούτο. Κέικ και παγωτά έχουν την τιμητική τους στο διαδίκτυο, αλλά και smoothies, τάρτες, ακόμα και ψωμί μπορούμε να φτιάξουμε χρισημοποιόντας σαν βάση την μπανάνα. Φυσικά, η διακόσμηση των γλυκών με κομμάτια μπανάνας μπορούν να δώσουν έναν εξωτικό τόνο στις δημιουργίες μας.
Όπως όλα τα βιολογικά φρούτα, έτσι και τις βιολογικές μπανάνες θα τις βρούμε να πωλούνται στις βιολογικές λαϊκές αγορές, σε όλα τα καταστήματα βιολογικών προϊόντων και στα μεγάλα σούπερ μάρκετ. Βιολογικές μπανάνες μπορούμε να προμηθευτούμε και από το ίντερνετ, αφού πολλά μαγαζιά διαθέτουν τα προϊόντα τους στο διαδίκτυο. Θα τις βρούμε να πωλούνται χύμα ή συσκευασμένες. Οι βιολογικές μπανάνες είναι από τα πιο φθηνά βιολογικά φρούτα και η τιμή τους κυμαίνεται μεταξύ 2 και 2,50 ευρώ.
Μπορούμε να βρούμε ώριμες (κίτρινες) και άγουρες (πράσινες) μπανάνες. Τι από τα δύο θα διαλέξουμε εξαρτάται από τον χρόνο κατανάλωσής τους. Επειδή οι ώριμες μπανάνες δεν έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής ακόμα και εντός ψυγείου, καλό θα είναι να καταναλώνονται άμεσα.
Οι βιολογικές μπανάνες που θα επιλέξουμε θα πρέπει να μην έχουν σημάδια και κοψίματα στη φλούδα τους. Οι άγουρες θα πρέπει να είναι σκληρές, ενώ οι ώριμες μπανάνες θα πρέπει να έχουν ένα έντονο κίτρινο χρώμα. Όσο πιο σκούρο είναι το χρώμα τους, τόσο πιο ώριμες είναι και αυτές που παρουσιάζουν καφέ στίγματα είναι πολύ ώριμες και περισσότερο γλυκές. Το μειονέκτημά τους είναι ότι πρέπει να καταναλωθούν άμεσα. Αποφύγετε τις μπανάνες με θαμπό, γκριζωπό χρώμα, γιατί αυτό σημαίνει ότι έχουν παραμείνει στο ψυγείο για κάποιο διάστημα και η ωρίμανσή τους δεν γίνεται σωστά.
Τις άγουρες μπανάνες τις κρατάμε για μερικές μέρες σε ένα μπολ εκτός ψυγείου. Έτσι τους δίνουμε τη δυνατότητα να ωριμάσουν. Η αποθήκευση μέσα σε πλαστική σακούλα θα κάνει τις μπανάνες να σαπίσουν, αφού το πλαστικό κρατά την υγρασία παγιδευμένη. Τοποθετήστε τις σε ένα μπολ και αν θέλετε να ωριμάσουν πιο γρήγορα, βάλτε στο ίδιο μπολ και κάποιο ώριμο φρούτο. Οι άγουρες μπανάνες στο ψυγείο δεν θα ωριμάσουν σωστά, ακόμα και αν αργότερα τις αφήσετε σε θερμοκρασία δωματίου.
Οι ώριμες βιολογικές μπανάνες μπορούν να διατηρηθούν για μερικές ακόμα μέρες σε θερμοκρασία δωματίου, αλλά όταν αρχίσουν να εμφανίζουν καφέ στίγματα, η ωρίμανσή τους επιταχύνεται. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να καταναλωθούν εντός 2 ή 3 ημερών ή να τις τοποθετήσετε στο ψυγείο αν θέλετε να τις κρατήσετε για λίγο περισσότερο. Ένα άγουρο φρούτο στο ίδιο μπολ με τις ήδη ώριμες μπανάνες θα επιβραδύνει σημαντικά την ωρίμανσή τους, ενώ ταυτόχρονα θα αναγκάσει το φρούτο αυτό να ωριμάσει πιο γρήγορα.
Αν στο ίδιο τσαμπί έχετε ώριμες και άγουρες μπανάνες, ξεχωρίστε τες και κρατήστε τες σε διαφορετικά μπολ. Έτσι θα διασφαλίσετε ότι οι ήδη ώριμες μπανάνες δεν θα χαλάσουν, ενώ οι πιο άγουρες θα ωριμάσουν πιο αργά. Μία ακόμα συμβουλή για να επιβραδύνετε την ωρίμανση των μπανανών, είναι να τυλίξετε καλά τα κοτσάνια τους με νάιλον. Αυτό θα εμποδίσει την παραγωγή αιθυλαινίου που βοηθά στην ταχύτερη ωρίμανση της μπανάνας.
Τις μπανάνες μπορούμε να τις διατηρήσουμε και στην κατάψυξη για μερικούς μήνες. Θα πρέπει να τις ξεφλουδίσουμε όμως πρώτα, γιατί η παγωμένη μπανάνα ξεφλουδίζεται πολύ δύσκολα και μετά μένει ένας πολτός. Μπορείτε να τις κόψετε σε κομμάτια ή φέτες, να τις χωρίσετε σε μερίδες και να αποψύχετε κάθε φορά την ποσότητα που χρειάζεστε. Έτσι θα μπορείτε να έχετε πάντα μπανάνες για τα γλυκά ή τα smoothies σας. Θυμηθείτε μόνο όταν αποψύξετε τις μπανάνες να τις περιχύσετε με λίγο λεμόνι, ώστε να μην μαυρίσουν.
Οι βιολογικές μπανάνες είναι ένα πολύ νόστιμο φρούτο. Μπορούν να καταναλωθούν ως έχουν, μέσα σε μία φρουτοσαλάτα θα δώσουν όλη τη γλύκα και τα θρεπτικά τους συστατικά, ή μπορούμε να τις συνοδεύσουμε με λίγο μέλι, παγωτό, ή και τα δύο. Διακοσμούν πολύ όμορφα τα γλυκά και τα κέικ, ενώ μπορούμε να βρούμε και πολλές συνταγές με βάση την μπανάνα και για τα δύο.
Φτιάχνοντας ψωμί μπανάνας μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τις πολύ ώριμες μπανάνες που μπορεί να μας έχουν περισσέψει. Τα smoothies είναι πάντα ένας υγιεινός και νόστιμος τρόπος κατανάλωσης της μπανάνας, ενώ οι χορτοφάγοι (vegeterians και vegans) μπορούν να απολαύσουν υπέροχα παγωτά με βάση την μπανάνα.
Οι αποξηραμένες μπανάνες που θα βρούμε να πωλούνται στο εμπόριο, μπορούν να καταναλωθούν σαν σνακ ή και μέσα στα δημητριακά μας το πρωί. Φυσικά, στα δημητριακά μπορούμε να βάλουμε και φρέσκες μπανάνες, που είναι και πιο υγιεινό, μιας και δεν περιέχουν πρόσθετα γλυκαντικά. Αν θέλετε μπορείτε και μόνοι σας να αποξηράνετε μπανάνες (στον φούρνο ή σε αποξηραντή) και να έχετε πάντα ένα πρόχειρο και υγιεινό σνακ.
Οι βιολογικές μπανάνες είναι από τα πιο απολαυστικά και αγαπημένα φρούτα. Μπορούμε να τις βρούμε κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου και οι τρόποι κατανάλωσής της είναι τόσοι πολλοί, που δύσκολα θα την βαρεθείτε. Προσθέστε την βιολογική μπανάνα στην καθημερινή σας διατροφή για να αποκομίσετε όλα τα οφέλη που έχει να σας προσφέρει.
© 2010-2024 Viologika.gr
Ηλεκτρονικός οδηγός βιολογικών προϊόντων
Όροι χρήσης | Άδεια χρήσης υλικού
