Γνωρίζετε τι είναι το λυκοπένιο; Αν όχι, μην ανησυχείτε, δεν είστε οι μόνοι. Το λυκοπένιο είναι μια καροτενοειδής χρωστική ουσία με την οποία συνδυάζεται η ντομάτα. Αυτό το όμορφο, βαθύ κόκκινο χρώμα το οποίο περιμένει να δει κανείς στον πάγκο της λαϊκής. Όμως, δεν χρειάζεται να είναι βαθύ κόκκινο το χρώμα ώστε οι ντομάτες να αποτελούν μια εξαιρετική πηγή λυκοπενίου. Μελέτες δείχνουν ότι το λυκοπένιο στις ντομάτες με το σκούρο και το πιο ανοιχτόχρωμο πορτοκαλί (κάτι σαν εκείνο του μανταρινιού δηλαδή) μπορεί να απορροφηθεί ακόμη καλύτερα.
Ο λόγος για αυτό είναι ότι από τα δύο είδη λυκοπενίου στις ντομάτες, το ένα είναι το trans-λυκοπένιο, στις κόκκινες ντομάτες, ενώ το άλλο είναι το τετρα-cis-λυκοπένιο, στις πορτοκαλί ντομάτες. Σε πρόσφατη μελέτη, η ντομάτα του δεύτερου είδους, αυτή της τετρα-cis μορφής του λυκοπένιου, αποδείχθηκε να απορροφάται πιο αποτελεσματικά. Βέβαια, ενώ επιβάλλεται περισσότερη έρευνα σε αυτόν τον τομέα, είναι ενθαρρυντικό να γνωρίζουμε ότι η ντομάτα δεν χρειάζεται να είναι μόνο της βαθιά κόκκινης ποικιλίας για να μπορέσουμε να καρπωθούμε τα μεγάλα οφέλη του λυκοπένιου με την οποία σχετίζεται.
Λυκοπένιο, ποιός ο ρόλος του ως αντιοξειδωτικό;
Οι ντομάτες είναι ευρέως γνωστές επίσης για το σημαντικό περιεχόμενο αντιοξειδωτικών ουσιών τους, συμπεριλαμβανομένου, τις πολλές φορές πλούσια σε συγκέντρωση λυκοπένιο τους. Ερευνητές έχουν διαπιστώσει πρόσφατα μια σημαντική σύνδεση μεταξύ το λυκοπένιο, τις αντιοξειδωτικές του ιδιότητες και, την υγεία των οστών. Μάλιστα μια μελέτη σχεδιάστηκε στην οποία οι ντομάτες και άλλες διατροφικές πηγές του λυκοπενίου αφαιρέθηκαν από τις δίαιτες ενός αριθμού μετά-εμμηνοπαυσιακών γυναικών για μια περίοδο 4 εβδομάδων.
Ο σκοπός αυτού;
Για να διαπιστωθεί τι επίδραση θα είχε στην υγεία των οστών ο περιορισμός του λυκοπενίου.
Το αποτέλεσμα;
Στο τέλος των 4 εβδομάδων, οι γυναίκες στη μελέτη άρχισαν να δείχνουν αυξημένα σημάδια οξειδωτικού στρες στα οστά τους και ανεπιθύμητες αλλαγές στον ιστό των οστών τους. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η απομάκρυνση των τροφών που περιέχουν λυκοπένιο (συμπεριλαμβανομένων και των τοματών) από τη διατροφή, ήταν πιθανό να θέσει γυναίκες σε αυξημένο κίνδυνο για οστεοπόρωση. Τόνισαν επίσης τη σημασία της τομάτας και άλλων τροφίμων που περιέχουν λυκοπένιο στη διατροφή. Το συμπέρασμα είναι ότι ενώ δεν σκεφτόμαστε πάντα την αντιοξειδωτική προστασία ως σημαντική για την υγεία των οστών, αποδεικνύεται προφανώς ότι είναι και, το λυκοπένιο που περιέχεται στην ντομάτα, όπως και άλλα αντιοξειδωτικά που περιέχονται σε αυτήν, μπορούν να διαδραματίσουν στον τομέα της διατροφής έναν ιδιαίτερο ρόλο.
Πώς μπορώ να λάβω λυκοπένιο από την διατροφή μου;
Υπάρχουν κυριολεκτικά εκατοντάδες διαφορετικές ποικιλίες ντομάτας. Εμείς συνήθως επιλέγουμε τις αγαπημένα μας ποικιλίες με κάποιο συνδυασμό, συνήθως γεύσης, υφής και εμφάνισης. Αλλά μια πρόσφατη μελέτη έχει δείξει ότι μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν αντιοξειδωτική ικανότητα ως παράγοντας όταν επιλέγουμε ανάμεσα σε ποικιλίες ντομάτας. Παραδόξως, οι ερευνητές που συνέκριναν συμβατικά καλλιεργημένες ντομάτες έναντι βιολογικής καλλιέργειας ντομάτες διαπίστωσαν ότι η μέθοδος (συμβατική σε σχέση με την βιολογική) παρουσίαζε λιγότερο σημαντική διαφορά από την ποικιλία της ντομάτας. Ενώ όλες οι ντομάτες έδειξαν καλή αντιοξειδωτική ικανότητα και, ενώ οι διαφορές δεν ήταν τεράστιες, κάποιες ποικιλίες ντομάτας αποδείχθηκαν ότι έχουν υψηλότερο μέσο δείκτη αντιοξειδωτικής ικανότητας, ανεξάρτητα από το αν είχαν καλλιεργηθεί συμβατικά ή βιολογικά. Φυσικά, εδώ πρόκειται μόνο για μία μελέτη και, δεν είμαστε έτοιμοι να προτείνουμε αυτές τις τέσσερις ποικιλίες σε αποκλεισμό όλων των άλλων με σιγουριά. Αλλά αυτά τα ευρήματα είναι συναρπαστικά και, δείχνουν ότι συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά μπορεί να παρέχονται σε μεγάλη δόση κυρίως από συγκεκριμένες ποικιλίες ντομάτας.
Η κατανάλωση της ντομάτας έχει από καιρό συνδεθεί επίσης με την υγεία της καρδιάς. Το εκχύλισμα ντομάτας και η φρέσκια ντομάτα έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στη μείωση της ολικής χοληστερόλης, της LDL χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων. Επιπλέον, τα εκχυλίσματα ντομάτας έχουν αποδειχθεί να βοηθούν στην πρόληψη την ανεπιθύμητη συσσώρευση αιμοπεταλίων στο αίμα – ένας παράγοντας που είναι ιδιαίτερα σημαντικός στη μείωση του κινδύνου των καρδιακών προβλημάτων, όπως η αθηροσκλήρωση.
Μάλιστα, σε μια πρόσφατη Νοτιο Αμερικάνικη μελέτη 26 λαχανικών, οι ντομάτες και τα πράσινα φασόλια βρέθηκαν να έχουν τις καλύτερες ιδιότητες ενάντια στη ανεπιθύμητη συσσώρευση αιμοπεταλίων. Αλλά μόνο πρόσφατα οι ερευνητές έχουν αρχίσει να εντοπίζουν μερικά από τα πιο ασυνήθιστα φυτοθρεπτικά συστατικά της τομάτας που βοηθούν να μας παρέχουν αυτά τα καρδιο- προστατευτικά οφέλη. Ένα από αυτά τα φυτοθρεπτικά συστατικά είναι ένας γλυκοζίτης που ονομάζεται esculeoside Α, ένα άλλο είναι ένα φλαβονοειδές που ονομάζεται chalconaringenin. Και ένα ακόμη είναι μόριο τύπου λιπαρών οξέων που ονομάζεται 9-οξο-οκταδεκαδιενοϊκό οξύ.
Συμπεράσματα σχετικά με το λυκοπένιο
Καθώς η γνώση μας για το μοναδικό φυτοθρεπτικά συστατικά της τομάτας επεκτείνεται, είναι πιθανό να μάθουμε περισσότερα για το μοναδικό ρόλο που διαδραματίζουν οι ντομάτες στην υποστήριξη της υγείας της καρδιάς. Οι ντομάτες είναι επίσης πιθανό να ανεβαίνουν όλο και περισσότερο προς την κορυφή του καταλόγου των υγιεινών τροφίμων για την καρδιά.
