Σωστή και υγιεινή διατροφή στην εργασία; Τελικά, όχι και τόσο δύσκολο να το πετύχουμε. Ο μέσος σημερινός άνθρωπος εργάζεται 8 με 10 ώρες την ημέρα. Αν συμπεριλάβουμε και τον χρόνο μεταφοράς προς τον χώρο εργασίας και πίσω στο σπίτι, οι ώρες φτάνουν πολλές φορές τις 12. Αυτές οι 12 ώρες είναι γεμάτες με δραστηριότητες πνευματικές ή/και σωματικές. Ο οργανισμός μας χρειάζεται ενέργεια για να ανταπεξέλθει. Πολλοί από εμάς δεν έχουν πάρει καν πρωινό και ξεκινάμε για τη δουλειά νηστικοί ή έχοντας πιει μόνο έναν καφέ. Θα πεινάσουμε. Όταν πεινάσουμε θα φάμε ό,τι βρούμε μπροστά μας.
Αν δεν έχουμε φέρει στη δουλειά το δικό μας φρούτο ή φαγητό, τότε δυστυχώς οι επιλογές είναι ελάχιστες. Στην συντριπτική τους πλειοψηφία, τα κιλικία μέσα ή δίπλα στους χώρους εργασίας προσφέρουν πλέον ανθυγιεινό πρόχειρο φαγητό και τις περισσότερες φορές χείριστης ποιότητας. Ανθυγιεινό γιατί αποτελείται κυρίως από περίσσια συστατικών που πρέπει να καταναλώνουμε αυστηρά με μέτρο ή και καθόλου, όπως τυρί, βούτυρο, αλλαντικά, υδρογονωμένα λιπαρά, τηγανισμένο λάδι, ζάχαρη και άλλα. Πολλές φορές δε, η ποιότητά τους είναι χαμηλή ή και επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία. Δεν είναι λίγες οι φορές που μάθαμε τι είδους υλικά χρησιμοποιούνται στο πρόχειρο φαγητό, πως συντηρούνται και υπό ποιες συνθήκες διανέμονται στα καταστήματα.
Είναι σύνηθες και μεγάλο διατροφικό σφάλμα η παράλειψη του πρωινού. Τις ώρες που ο οργανισμός (σώμα και εγκέφαλος) μας ζητάει ενέργεια για αν ανταπεξέλθει στα καθήκοντά του, εμείς του τη στερούμε. Αυτό έχει και το τίμημά του:
- Μειωμένη απόδοση στη σωματική και πνευματική εργασία μας. Όταν το σώμα μας μένει νηστικό περιορίζει την αποδοτικότητά του προσπαθώντας να συντηρηθεί. Είναι από τους βασικότερους «νόμους» της επιβίωσης όλων των ζώντων οργανισμών του πλανήτη. Η σκέψη μας γίνεται λιγότερο αποτελεσματική, οι κινήσεις μας πιο νωθρές και τα αντανακλαστικά μας πιο αργά.
- Αυξημένο αίσθημα πείνας το μεσημέρι. Εκεί που νομίζαμε ότι έχουμε γλιτώσει αρκετές θερμίδες από το πρωινό, τις καταναλώνουμε κατά το μεσημεριανό. Ίσως και περισσότερες.
- Τρώμε κακό-πρόχειρο φαγητό. Όταν η πείνα έχει χτυπήσει κόκκινο, δεν μπορούμε να δούμε σαν πιθανή τροφή τη σαλάτα με το λίγο μαρούλι και τη ντομάτα. Ο οργανισμός πρέπει άμεσα να αναπληρώσει τη χαμένη ενέργεια. Αυτό θα το κάνει λαμβάνοντας τροφές υψηλές σε θερμίδες και σάκχαρα. Νιώθουμε ότι πεινάμε σαν λύκοι. Σε ελάχιστο χρόνο θα καταβροχθίσουμε τυρόπιτες, κρεατόπιτες, κέικ, σοκολάτες, γκοφρέτες και άλλα καλά. Το σώμα μας ζητάει τροφή που σε ελάχιστες μπουκιές θα δώσει τη μέγιστη ενέργεια για να μπορέσει να συνεχίσει.
Η παλιά, σοφή ρήση «Το πρωί να τρως σαν βασιλιάς, το μεσημέρι σαν άρχοντας και το βράδυ σαν ζητιάνος» δεν πρέπει να αντιστρέφεται αλλά να τηρείται ακόμα και όταν εργαζόμαστε σκληρά και πολλές ώρες την ημέρα.
Πώς να τρώμε σωστά στον χώρο εργασίας
Η σύγχρονη διατροφολογία μας συμβουλεύει να τρώμε μικρές ποσότητες αλλά συχνότερα μέσα στην ημέρα και να μην τρώμε αργά το βράδυ. Μάλιστα θεωρείται σωστό να τρώμε 5 γεύματα ημερησίως. Τα γεύματα αυτά πρέπει να αποτελούνται από πολλά φρούτα και λαχανικά. Η γνωστή διατροφική πυραμίδα περιέχει λιγότερη πρωτεΐνη από αυτή που καταναλώνουμε συνήθως και ελάχιστα γαλακτοκομικά. Θεωρώντας, λοιπόν, ότι έχουμε πάρει από το σπίτι ένα καλό πρωινό, μπορούμε στο χώρο εργασίας μας να φάμε φρούτα εποχής όπως μήλα, μπανάνες, αχλάδια, σταφύλια, κεράσια και άλλα που μπορούν εύκολα να φαγωθούν. Όταν τα φρούτα είναι βιολογικής γεωργίας, μπορούμε (και πρέπει) να τα φάμε με τη φλούδα, αφού πρώτα τα έχουμε πλύνει καλά.
Σε ελάχιστη ώρα μπορούμε επίσης να φτιάξουμε από το σπίτι υγιεινά και θρεπτικά σάντουιτς με ψωμί ολικής αλέσεως, ελαιόλαδο, λαχανικά και άπαχη γαλοπούλα. Ή ακόμα καλύτερα, να πάρουμε μαζί μας μια σαλάτα λαχανικών ή κάποιο άλλο ελαφρύ γεύμα που θα έχουμε ετοιμάσει για τη δουλειά. Τέτοια γεύματα μπορεί να είναι η πατατοσαλάτα, ρεβιθοσαλάτα, σαλάτα με πλιγούρι, κοτοσαλάτα, διάφορα σάντουιτς με αραβική ή μεξικάνικη πίτα, μακαρονοσαλάτα και σπιτικές πίτες. Το γεύμα μας μπορούμε να το μεταφέρουμε σε ειδικό δοχείο που κλείνει με ασφάλεια. Μπορούμε, επίσης, να χρησιμοποιήσουμε μία παγοκύστη, για να διατηρήσουμε το γεύμα σε χαμηλότερη θερμοκρασία μέχρι την κατανάλωσή του.
Για τους βιαστικούς και για αυτούς που δεν έχουν ελεύθερο χρόνο για να ετοιμάσουν κάποιο ειδικό γεύμα για τη δουλειά, υπάρχουν και έτοιμες λύσεις που θα μας λύσουν τα χέρια και θα μας δώσουν την απαραίτητη ενέργεια να συνεχίσουμε τη μέρα μας. Μπορούμε νε επιλέξουμε το παστέλι με σουσάμι ή ξηρούς καρπούς και μέλι, γιαούρτι με φρούτα, ελιόψωμο ή σταφιδόψωμο, κουλούρι, πολύσπορα κριτσίνια, αποξηραμένα φρούτα με ξηρούς καρπούς, καρότο ή σέλινο και άλλα. Η ποικιλία των επιλογών είναι τεράστια και μπορούμε να έχουμε εναλλαγές όσο συχνά θέλουμε. Επίσης, ένα έτοιμο από το σπίτι θρεπτικό γεύμα θα στηρίξει τον οργανισμό μας αλλά και την τσέπη μας.
Χώρες όπως η Φινλανδία και οι Η.Π.Α. έχουν αφιερώσει ερευνητικές ομάδες που σαν σκοπό τους έχουν να μελετήσουν τις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων κατά την εργασία τους και να βρουν τρόπους να τις βελτιώσουν. Και, επιτέλους, ξεκινάει μια τεράστια προσπάθεια ελέγχου του πρόχειρου φαγητού στους χώρους εργασίας και στα σχολεία. Έτσι, στη Φινλανδία έχουν ήδη επιβληθεί νόμοι ελέγχου του φαγητού στις καντίνες και τα κιλικία σε τέτοιους χώρους.
Στην Ελλάδα θα βρούμε αρκετές καφετέριες ή καταστήματα που να προσφέρουν έτοιμο υγιεινό φαγητό σε πακέτο. Παντού θα βρούμε μία σαλάτα, ένα καλό σάντουιτς. Αν όμως δεν υπάρχει κάτι τέτοιο κοντά στον χώρο εργασίας μας, τότε μπορούμε να λάβουμε τα μέτρα μας από το σπίτι. Είναι μια εύκολη και πολύ οικονομικότερη λύση.
