Να αγοράσω βιολογικά;
Είναι όντως πιο ποιοτικά από τα συμβατικά ή είναι όλα αυτά ένας μύθος;
Έχουν όντως καλύτερη γεύση;
Γιατί όμως τα βιολογικά φρούτα και λαχανικά είναι πιο στραπατσαρισμένα;
Και τί έχει πάθει ο κόσμος που τόσα χρόνια έτρωγε από τα συμβατικά;
Και πως ξέρω εγώ ότι αυτά που μου πουλάνε είναι όντως βιολογικά;
Γιατί είναι ακριβότερα από τα άλλα τρόφιμα;
Γιατί κάποιοι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι συμβατικά και βιολογικά τρόφιμα είναι ίδιας διατροφικής αξίας;
Αυτά είναι λίγα μόνο από τα ερωτήματα που καλείται να απαντήσει κάποιος πριν φτάσει στο ταμείο για να πληρώσει τα βιολογικά λαχανικά, το βιολογικό κρέας και ότι άλλο από την κατηγορία των βιολογικών τροφίμων έχει επιλέξει. Άλλωστε, κάπως πρέπει να δικαιολογήσει την ακριβότερη τιμή τους πριν τα αγοράσει. Φαίνεται πως η ποιοτική και γευστική υπεροχή των βιολογικών τροφίμων δεν είναι το ίδιο προφανής για όλους.
Είναι ευνόητο ότι τα ερωτήματα αυτά προκύπτουν λόγω της αυξημένης τιμής των εν λόγω τροφίμων. Η διαρκής πάλη του μέσου καταναλωτή της εποχής μας για εξοικονόμηση χρημάτων προκειμένου να καλύψει τις βασικές του ανάγκες τον φέρνει αντιμέτωπο με τέτοια ερωτήματα σχεδόν καθημερινά. Προσπαθεί με κάθε τρόπο να δικαιολογήσει την αγορά βιολογικών τροφίμων ή την στροφή του στα τρόφιμα συμβατικής καλλιέργειας, παραγωγής και εκτροφής. Γιατί, προφανώς, σε μια οικονομικά εύρωστη κοινωνία, τέτοια ερωτήματα θα ήταν αυταπάντητα.
Το δίλημμα αυτό έχει όμως περισσότερο πραγματική βάση απ’ ότι φανταζόμαστε. Τα δύο «στρατόπεδα» της συμβατικής και βιολογικής καλλιέργειας μάχονται για την επιβίωση. Τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα της συμβατικής καλλιέργειας έχουν παγκόσμια εμβέλεια και εξαπλώνονται σε πολλούς τομείς. Η μάχη αυτή μαίνεται κυρίως στα μέσα ενημέρωσης.
Και να που σε κάποια μεγάλα και έγκυρα έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά επιστήμονες ισχυρίζονται ότι τα συμβατικά και τα βιολογικά τρόφιμα είναι της ίδιας διατροφικής αξίας. Παραθέτουν μάλιστα και αρκετές μελέτες από διάφορα ερευνητικά κέντρα για να το υποστηρίξουν. Ο αναγνώστης, ευάλωτος, μη μπορώντας να αντιτάξει επιχειρήματα, αδυνατεί να καταλάβει τι συμβαίνει, γιατί λαμβάνει αντικρουόμενες πληροφορίες και ποιά είναι επιτέλους η αλήθεια.
Ας δοκιμάσουμε να απαντήσουμε πρώτα στο ερώτημα: θα τρώγαμε ποτέ οικειοθελώς δηλητήριο; Και μόνο το άκουσμα της ερώτησης προκαλεί απορία και τρόμο. Όμως αυτό ακριβώς τρώμε μαζί με τα συμβατικά τρόφιμα· δηλητήριο. Μόνο που το τρώμε σιγά-σιγά και λίγο-λίγο. Μαζί με τα συμβατικά φρούτα και λαχανικά τρώμε το εντομοκτόνο και το ζιζανιοκτόνο που χρησιμοποιήθηκε στην καλλιέργειά τους. Μαζί με το τρυφερό κρέας τρώμε για άλλη μια φορά τα παραπάνω, αφού αυτά κατανάλωσε το ίδιο το ζώο με την τροφή του. Σε άλλες περιπτώσεις καταναλώνουμε αυξητικές ορμόνες, βαριά μέταλλα και ρυπογόνα μέταλλα. Ας μην ξεχνάμε και την αντιβίωση, την οποία δεν θα παίρναμε ποτέ χωρίς κανένα λόγο, κατά αυστηρή οδηγία όλων των ιατρικών συλλόγων ανά τον πλανήτη. Τα εντομοκτόνα και τα ζιζανιοκτόνα είναι ισχυρά δηλητήρια (διαβάστε τις οδηγίες χρήσης και τις προφυλάξεις για αποφυγή τυχόν δηλητηρίασης). Όλα τα παραπάνω, όμως, μπαίνουν στο πιάτο μας κάθε μέρα με τα λαχανικά, τα φρούτα, τα δημητριακά, το κρέας και το ψάρι που καταναλώνουμε.
Το να τοποθετεί, λοιπόν, κάποιος «επιστήμονας» το βιολογικό πορτοκάλι στην ίδια διατροφική κλίμακα με το συμβατικό μοιάζει με κακόγουστο αστείο. Ίσως για κάποια επιστημονικά μάτια τα 80 mg βιταμίνης C του βιολογικού πορτοκαλιού είναι ίδιας διατροφικής αξίας με το κοκτέιλ των 80 mg βιταμίνης C με το εντομοκτόνο για την καταπολέμηση του ψευδόκοκκου του συμβατικού! Το γιατί όμως κυκλοφορούν τέτοιου είδους μελέτες είναι από μόνο του άξιο μελέτης.
Τι καλύπτουν οι επιδοτήσεις
Ο απλός καλλιεργητής λαμβάνει επιδοτήσεις για μαζική παραγωγή «φθηνής» τροφής που επιβαρύνει όχι μόνο τον τελικό αγοραστή αλλά και το περιβάλλον. Έχοντας τη μεγαλύτερη μερίδα του αγοραστικού κοινού με το μέρος τους, οι συμβατικοί καλλιεργητές συνεχίζουν να χρησιμοποιούν χημικά προϊόντα που τους εξασφαλίζουν μεγάλη απόδοση, εύρωστο και οικονομικό προϊόν μεγάλης διάρκειας ζωής. Οι (δαπανηροί) έλεγχοι στις συμβατικές καλλιέργειες είναι ελάχιστοι ως και ανύπαρκτοι. Έτσι, η παραγωγή τους είναι ακόμα ευκολότερη και οικονομικότερη. Τα χημικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται στην συμβατική καλλιέργεια όμως περνούν από το χώμα στο νερό μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Παρασύρονται από τον αέρα, τις βροχές, τα επίγεια και υπόγεια ρέματα. Τελικά ρυπαίνουν μια τεράστια έκταση γύρω από την καλλιέργεια αλλά και άλλες εκτάσεις πολύ πιο μακρινές και καθιστούν αδύνατη τη βιοκαλλιέργεια στο μεγαλύτερο μέρος του καλλιεργήσιμου εδάφους.
Αντίθετα, ο βιοκαλλιεργητής λαμβάνει (για την ώρα) λιγότερες επιδοτήσεις με τις οποίες πρέπει να καλύψει τα τεράστια έξοδα της καλλιέργειας και της πιστοποίησης. Θα πρέπει να αφαιρεί τα ζιζάνια με τα χέρια και να αντιμετωπίζει τα έντομα με βιολογικές μεθόδους, δηλαδή να μην τα σκοτώνει, απλά να προσπαθεί να τα απομακρύνει. Το τελικό του προϊόν θα διαρκεί πολύ λιγότερο στα ράφια, δεν θα είναι τόσο καλοσχηματισμένο και θα έχει σαφώς μικρότερο αγοραστικό κοινό.
Οι τιμές των βιολογικών προϊόντων
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η τιμές των βιολογικών προϊόντων είναι αυξημένες σε σύγκριση με εκείνες των συμβατικών. Στην πρώτη περίπτωση της συμβατικής καλλιέργειας, πληρώνουμε φθηνά την ντομάτα και το μαρούλι μαζί με το χημικό του λίπασμα, το εντομοκτόνο και το ζιζανιοκτόνο που χρησιμοποιήθηκε. Η οικονομική αυτή τιμή μας αναγκάζει να πληρώνουμε ακριβότερα το «καθαρό» πόσιμο νερό.
Στην βιολογική καλλιέργεια και εκτροφή θα πληρώσουμε ακριβότερα την τροφή μας. Θα έχουμε κρατήσει το οικοσύστημα καθαρό και την τροφή χωρίς χημικά πρόσθετα. Θα έχουμε στηρίξει με την επιλογή μας το περιβάλλον μας καθώς και τα αυξημένα εργατικά χέρια που ασχολήθηκαν με την παραγωγή της βιολογικής μας τροφής.
Την πραγματική οικονομία όμως της βιολογικής μας διατροφής θα την δούμε στην υγεία μας. Το σώμα μας δεν θα έχει τοξίνες, περιττές αντιβιώσεις και κατάλοιπα χημικών λιπασμάτων. Θα αντιμετωπίζει ικανότερα τις ασθένειες. Επιλέγοντας σωστή τροφή επιλέγουμε μακροβιότητα και καλή υγεία. Βοηθάμε το σώμα μας να διεξάγει τις λειτουργίες του με τον καλύτερο τρόπο. Το δομούμε σωστά. Ίσως, δηλαδή, τα βιολογικά τρόφιμα να μην είναι και τόσο ακριβά όσο φαίνονται, αν το εξετάσουμε σε βάθος χρόνου. Ας σκεφτούμε επίσης ότι όσο ενισχύουμε την κατανάλωσή τους τόσο οικονομικότερα θα γίνονται. Στηρίζοντας τους βιοκαλλιεργητές θα πετύχουμε και καλύτερη ποιότητα στη διατροφή μας και οικονομικότερες τιμές προϊόντων στα καταστήματα βιολογικών και στους πάγκους των αντίστοιχων λαϊκών αγορών βιολογικών.
Φυσικά, το πώς αντιλαμβάνεται ο καθένας την οικονομία διαφέρει πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο. Όπως διαφέρει και η δυνατότητα της κάθε οικογένειας να δαπανήσει περισσότερα χρήματα για την διατροφή της. Καλό θα ήταν πάντως να αρχίσουμε να σεβόμαστε την υγεία και το περιβάλλον μας όσο μπορούμε περισσότερο. Εξάλλου, σε όλο το γνωστό σύμπαν, μόνο αυτός ο πλανήτης στηρίζει την ζωή όπως την γνωρίζουμε. Είναι κρίμα, λοιπόν, να τον καταστρέφουμε αλόγιστα.
