Η Βιολογική σόγια μπαίνει όλο και περισσότερο στα πιάτα μας αφού τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερος κόσμος προτιμά μια διατροφή βασισμένη σε προϊόντα φυτικής προέλευσης (φρούτα και λαχανικά) και προτιμά να καταναλώνει όσπρια αντί για ζωική πρωτεΐνη. Έτσι, η σόγια τα τελευταία χρόνια κερδίζει όλο και περισσότερο την προτίμηση των καταναλωτών. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Τι είναι η σόγια και τι μας προσφέρει;
Η χώρα καταγωγής της σόγιας είναι η Κίνα. Ανάμεσα στο 1700 π.Χ. και 1000 π.Χ. ήταν που εξημερώθηκε και από τότε καλλιεργείται συστηματικά στη χώρα αυτή. Στην Ευρώπη ήρθε για πρώτη φορά τον 17ο αιώνα μ.Χ., ενώ στην Αμερική πήγε λίγο αργότερα, στον 18ο αιώνα μ.Χ.
Στην Ελλάδα μόλις στις αρχές του 20ου αιώνα ξεκίνησε η προσπάθεια για συστηματική καλλιέργεια της σόγιας, χωρίς όμως επιτυχία. Μία δεύτερη προσπάθεια ξεκίνησε το 1987, όταν επιδοτήθηκε η καλλιέργειά της από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στα πλαίσια αύξησης της Ευρωπαϊκής παραγωγής. Μέχρι το 1989 υπήρξε συνεχής αύξηση της παραγωγής με αποτέλεσμα να καλλιεργούνται γύρω στα 76.000 στρέμματα. Όμως, σταδιακά μειώθηκε και πάλι και σήμερα μόνο περιστασιακά καλλιεργείται η σόγια.
Η σόγια είναι πολύ πλούσια σε αρκετά θρεπτικά συστατικά και ιδιαίτερα σε πρωτεΐνη. Περιέχει επίσης όλα τα απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό αμινοξέα. Βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, φυτικές ίνες δεν λείπουν από τη σόγια, ενώ περιέχει και φυτοοιστρογόνα, για τα οποία θα μιλήσουμε παρακάτω. Για να δούμε λίγο ποιό αναλυτικά τι θρεπτικά συστατικά θα πάρουμε από τη σόγια.
Πρώτα από όλα η σόγια είναι απίστευτα πλούσια σε μολυβδαίνιο και χαλκό. Επίσης είναι πάρα πολύ καλή πηγή πρωτεϊνών, μαγγανίου και φωσφόρου. Βιταμίνη Κ, μαγνήσιο, ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2), ω-3 λιπαρά οξέα και φυσικά, φυτικές ίνες βρίσκονται σε καλό ποσοστό στη σόγια, ενώ δεν λείπουν και το ασβέστιο, το φυλλικό οξύ (βιταμίνη Β9) και το κάλιο.
Η διατροφική αξία της βιολογικής σόγιας είναι, όπως μπορούμε εύκολα να φανταστούμε, πολύ μεγαλύτερη από αυτή της συμβατικής καλλιέργειας. Η σόγια που προέρχεται από συμβατικές καλλιέργειες έχει δύο βασικά μειονεκτήματα: το πρώτο είναι τα χημικά που έχει λόγω λιπασμάτων και ζιζανιοκτόνων και το δεύτερο είναι η μετάλλαξή της.
Ακούμε πολλά αρνητικά για τη σόγια και τα περισσότερα έχουν να κάνουν με τη γενετική τροποποίηση. Είναι γεγονός ότι η παραγωγή μεταλλαγμένης σόγιας είναι πλέον μεγάλη. Στην Ευρώπη η καλλιέργεια μεταλλαγμένης σόγιας δεν επιτρέπεται, όμως επιτρέπεται η εισαγωγή της. Έτσι θα βρούμε στην αγορά αρκετά προϊόντα που περιέχουν μεταλλαγμένη σόγια. Αυτά θα τα ξεχωρίσουμε, γιατί στις συσκευασίες αναγράφεται αν τα προϊόντα σόγιας που περιέχονται, προέρχονται από μεταλλαγμένη σόγια ή όχι.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση μεταλλαγμένων προϊόντων μπορεί να προκαλέσει τοξικότητα στον οργανισμό και να προκαλέσει αλλεργίες, ενώ έχει βρεθεί ότι τα μικρόβια αποκτούν μεγαλύτερη αντίσταση στα αντιβιοτικά. Επιπλέον, οι κίνδυνοι για το περιβάλλον είναι τεράστιοι και, δυστυχώς, μη αναστρέψιμοι.
Από την άλλη πλευρά, η βιολογική σόγια προσφέρει πολλαπλά οφέλη. Είναι πιο πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και δεν προκαλεί βλάβες ούτε στον ανθρώπινο οργανισμό αλλά ούτε και στο περιβάλλον.
Εκτός από τα οφέλη που ήδη αναφέραμε, τα θρεπτικά συστατικά της βιολογικής σόγιας την κάνουν ακόμα πιο ωφέλιμη για τον οργανισμό μας.
Καταρχήν είναι η τέλεια πηγή πρόσληψης πρωτεΐνης. Μάλιστα, το αλεύρι σόγιας έχει τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη σε σχέση με άλλα προϊόντα που παράγονται από αυτήν. Έτσι η σόγια μπορεί κάλλιστα να αντικαταστήσει το κρέας και οι χορτοφάγοι και οι βίγκανς (vegans) μπορούν να ωφεληθούν από αυτό το γεγονός.
Μία άλλη κατηγορία ανθρώπων που μπορεί να ωφεληθεί, είναι όσοι έχουν δυσανεξία στη λακτόζη. Η βιολογική σόγια και τα προϊόντα της δεν περιέχουν λακτόζη όπως το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα και είναι πιο εύπεπτα. Ταυτόχρονα περιέχουν αρκετό ασβέστιο ώστε να μπορούν, από αυτή την άποψη, να αντικαταστήσουν επάξια τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Κάποιες έρευνες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση σόγιας μπορεί να έχει ευεργετική δράση στην πρόληψη ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως του μαστού, του προστάτη, της μήτρας και των ωοθηκών. Υπάρχουν όμως και κάποιες μελέτες που έδειξαν ότι τα φυτοοιστρογόνα (που περιέχονται και στη σόγια) σε γυναίκες που πάσχουν από καρκίνο του μαστού, μπορούν να βοηθήσουν τα καρκινικά κύτταρα να πολλαπλασιαστούν. Επειδή στο θέμα του καρκίνου είναι πολλοί οι παράγοντες που παίζουν ρόλο, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί ο ρόλος της σόγιας στην πρόληψη ή και αντιμετώπιση οποιασδήποτε μορφής καρκίνου.
Η βιολογική σόγια περιέχει ισοφλαβόνες, οι οποίες μεταξύ άλλων, βοηθούν στην μείωση της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης στο αίμα, με αποτέλεσμα την προστασία και την καλή λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος.
Πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη Κ, η βιολογική σόγια βοηθά και στην πρόληψη της οστεοπόρωσης.
Η βιολογική σόγια περιέχει ακόμα προβιοτικά, τα οποία βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου και στη διατήρηση της υγείας της χλωρίδας του εντέρου.
Τέλος, πλούσια σε φυτικές ίνες, η βιολογική σόγια είναι η τέλεια τροφή και για δίαιτα. Χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και πλούσια οπως είναι σε φυτικές ίνες, η κατανάλωσή της δίνει γρήγορα την αίσθηση του κορεσμού έτσι αποφεύγεται η παχυσαρκία.
Η βιολογική σόγια δεν έχει ουσιαστικά παρενέργειες. Σε κάποιες περιπτώσεις μόνο, μπορεί να φέρει κάποιον πόνο στο στομάχι και λίγη διάρροια. Έτσι, όσοι δεν είναι αλλεργικοί στη σόγια μπορούν άφοβα να την καταναλώνουν.
Αντίθετα, η σόγια συμβατικής καλλιέργειας μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στον οργανισμό, γιατί τα χημικά που χρησιμοποιούνται στην καλλιέργειά της περνούν στον καρπό που καταναλώνουμε και επιπρόσθετα, πολλές φορές είναι προϊόν γενετικά μεταλλαγμένο, που μακροπρόθεσμα μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.
Τη βιολογική σόγια θα την βρούμε σε πολλές μορφές και είναι αρκετά τα προϊόντα που κατασκευάζονται από σόγια. Για να τα δούμε λοιπόν.
Φρέσκα φασόλια σόγιας. Είναι η φυσική μορφή που έχει η σόγια. Ονομάζονται ενταμάμε και θα τα βρούμε φρέσκα ή και κατεψυγμένα.
Από τα πιο γνωστά προϊόντα είναι το γάλα σόγιας. Προέρχεται από το μούλιασμα των φασολιών σόγιας σε νερό.
Ένα άλλο γνωστο προϊόν της σόγιας είναι το τόφου. Παρασκευάζεται από το γάλα σόγιας και στην όψη θυμίζει άσπρο μαλακό τυρί.
Το γιαούρτι σόγιας παράγεται επίσης από το γάλα σόγιας και είναι ένα καλό υποκατάστατο γιαουρτιού, αν και ίσως όχι στη γεύση.
Από τα φασόλια της σόγιας γίνεται και η σάλτσα σόγιας. Περιέχει αλάτι σε ικανή ποσότητα, αν και μπορεί κανείς να βρει και σάλτσα σόγιας με μικρότερη περιεκτικότητα σε νάτριο.
Τα φασόλια σόγιας μας δίνουν και αλεύρι, το οποίο μάλιστα είναι και υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη.
Το λάδι που μας δίνει η σόγια, το λεγόμενο σογιέλαιο, είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά. Επειδή είναι φθηνό χρησιμοποιείται κατά κόρον στην παρασκευή έτοιμων φαγητών.
Όταν τα φασόλια σόγιας υποστούν ζύμωση, μας δίνουν το τέμπε, το οποίο είναι πολύ πλούσιο σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνη.
Η σόγια επίσης, μετά από κάποια επεξεργασία, διατίθεται και σε μορφή κιμά, κομμάτια που θυμίζουν τεμαχισμένο κρέας το λεγόμενο “κεμπάπ”, και μεγαλύτερα κομμάτια που θυμίζουν μικρά μπιφτέκια.
Η σόγια χρησιμοποιείται ευρέως στην παραγωγή ποικίλων τροφίμων. Για τον σκοπό αυτόν πολλές φορές χρησιμοποιείται σόγια μεταλλαγμένη, οπότε καλό είναι να ελέγχουμε τις συσκευασίες για να σιγουρευτούμε ότι τα τρόφιμα αυτά δεν περιέχουν προϊόντα που προέρχονται από γενετικά τροποποιημένη σόγια.
Φρέσκα φασόλια βιολογικής σόγιας είναι μάλλον απίθανο να βρούμε στις βιολογικές λαϊκές αγορές. Αυτό που είναι πιο πιθανό, είναι να τα βρούμε σε κονσέρβα ή και κατεψυγμένα στα καταστήματα βιολογικών προϊόντων και στα σούπερ μάρκετ. Εκεί θα βρούμε και ξερά φασόλια βιολογικής σόγιας, αλλά και τα υπόλοιπα προϊόντα που κατασκευάζονται από αυτήν. Η βιολογική σόγια είναι φθηνή και δεν ξεπερνάει τα 1.50 με 2.00 ευρώ. Όσο για τα προϊόντα που παράγονται από αυτήν, μπορεί να μην είναι τόσο φθηνά, ειδικά το τόφου, αφού η ζήτηση είναι χαμηλή και κάποια άλλα όπως το τέμπε να είναι δυσεύρετα. Πάντως, ο κιμάς σόγιας και τα κομμάτια σόγιας που έχουν τη μορφή τεμαχισμένου κρέατος, μπορεί να μη μας φαίνονται τόσο φθηνά όσο θα περιμέναμε, εξακολουθούν όμως να είναι πολύ φθηνότερα από την αντίστοιχη ποσότητα κρέατος. Ένα πακέτο κιμά από βιολογική σόγια, για παράδειγμα, μπορεί να είναι μόνο 170 γραμμάρια και να στοιχίζει κάτι λιγότερο από 2,00 ευρώ, αλλά μαγειρεμένη θα δώσει περίπου την αντίστοιχη ποσότητα με ένα κιλό κιμά.
Υπάρχουν πάρα πολλές συνταγές που περιλαμβάνουν, έστω, κάποιο από τα προϊόντα της σόγιας και ακόμα περισσότερες συνταγές έχουν σαν βάση τους την σόγια. Επίσης, για τους χορτοφάγους, τους βίγκαν (vegan) και όχι μόνο, τα διάφορα προϊόντα της σόγιας μπορούν κάλλιστα να αντικαταστήσουν τα ζωικά προϊόντα. Συνταγές που περιλαμβάνουν γάλα ή κρέμα γάλακτος, γίνονται νοστιμότατες με γάλα σόγιας ή κρέμα από γάλα σόγιας. Ο κιμάς και το κεμπάπ σόγιας, μαγειρεύονται ακριβώς όπως ο ζωικός κιμάς και το κρέας αντίστοιχα και πολλές φορές είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς τη διαφορά. Μία μικρή έρευνα στο ίντερνετ θα σας δώσει πολλές πρωτότυπες και μη ιδέες για συνταγές με σόγια και η φαντασία σας θα τις απογειώσει.
Η βιολογική σόγια είναι ένα όσπριο που πολλές φορές χαρακτηρίζεται σαν το “ελιξίριο της μακροζωίας”. Είναι ισάξιας διατροφικής αξίας με το κρέας και μπορεί κάλλιστα να το αντικαταστήσει. Τα προϊόντα που παράγονται από τη βιολογική σόγια είναι πολλά και έχουν εξίσου σημαντική θρεπτική αξία, αν όχι – σε μερικές περιπτώσεις – μεγαλύτερη.
Αν και υπάρχει αρκετή διαμάχη σχετικά με τα οφέλη και τις βλάβες που μπορεί να προκαλέσει η κατανάλωση των προϊόντων σόγιας, η κατανάλωση βιολογικής σόγιας μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη σοβαρών ασθενειών όπως οστεοπόρωση και καρδιοπάθειες, ενώ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι μπορούν να προληφθούν ακόμα και ορισμένες μορφές καρκίνου.
Η υπερβολική κατανάλωση σόγιας μπορεί όντως να προκαλέσει ορισμένα προβλήματα. Αν όμως, προσέχουμε να καταναλώνουμε βιολογική σόγια σε λογικές ποσότητες και να περιορίσουμε την κατανάλωση έτοιμων συσκευασμένων τροφίμων που πιθανότατα περιέχουν στα συστατικά τους κάποια μορφή σόγιας, τότε μόνο οφέλη μπορούμε να έχουμε από αυτό το εκπληκτικό όσπριο.
© 2010-2024 Viologika.gr
Ηλεκτρονικός οδηγός βιολογικών προϊόντων
Όροι χρήσης | Άδεια χρήσης υλικού
